 |
Dilimiz Hakkında
''http://aklaziyan.com'' dan alınmıştır.
Türkçe'den İngilizce'ye geçmiş kelimeler
aga, agha: ağa, yüksek rütbeli Türk askerî yöneticisi
baklawa, baklava: baklava
bashlyk: başlık
bey: bey
bergamot: bey armudu, bergamot
beylik, beylic: beylik
bosh: boş, saçma (konuşmak)
bulgur: bulgur
buran: buran, fırtına
cafe: kahvehane, kafe
caique: kayık
calpac, calpack, kalpak: kalpak
caracal: karakulak, bir tür Afrika vaşağı
caviar, caviare: havyar
cham: han
chiaus: çavuş
chibouk: (tütün içmek için) çubuk
chouse, chowse: hile yapmak (çavuş'tan)
coffee: kahve
dey: dayı, eskiden Kuzey Afrika'da yönetici
dolman: dolama, bir tür giysi
effendi: efendi
firman: ferman
giaour: gavur
janizary, janisary: yeniçeri
kabob, kabab, kebab, kebob, cabob: kebap
kantar: kantar (ağırlık birimi)
karakul, caracul: karakul, bir cins koyun
kavass: kavas, elçiliklerde koruma görevlisi
khan: han, kağan
kilim, kelim: kilim
kiosk: üstü kapalı etrafı açık sergi yeri (köşk'ten)
kumiss, koumiss: kımız
kurbash: kırbaçlamak
kurgan: kurgan, mezar üzerine toprak yığılarak yapılan küçük tepe
odalisk: odalık
oka, oke: okka
ottoman: bir çeşit yatak (Osmanlı'dan)
pastrami: pastırma
pacha, pasha, bashaw: paşa
pashalic, pashalik: paşalık, bir paşanın yönetimindeki bölge
pilau, pilaf, pilaff, pilaw: pilav
raki, rakee: rakı
samiel: sam yeli
sanjak: sancak
seraglio: harem (saray'dan)
serai: saray
shagreen: bir çeşit deri (sağrı'dan)
shashlik, shaslik: kebap
sherbet: şerbet
spahi, spahee: sipahi
taffeta: tafta
tulip: lale (tülbent'ten)
ulan, uhlan: Prusya ordusunda asker (oğlan'dan)
vilayet: vilayet
yarmulke, yarmelke: Yahudilerde giyilen bir çeşit başlık (yağmurluk'tan)
yashmac, yashmak, yasmak: yaşmak, bir tür kadın giysisi
yataghan, yatagan, ataghan: yatağan, bir tür kılıç
yoghourt, yoghurt, yogurt: yoğurt
yurt, yurta: bir tür taşınabilir çadır (yurt'tan)
zaptiah: zaptiye
___________________________________________________________
Türkçe'nin Rekorları
Temel rekorlar:
* En uzun kelime: muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesine (70)1*
* TDK'daki en uzun kelime: kuyruksallayangiller (20)
* En uzun palendromik kelime: esneyemeyense (13)
* Tersten okunduğunda da anlamlı olan en uzun kelime: ıralamamalara, aralamamaları (13)
* En uzun bir sesli bir sessiz giden kelime: mücadelecileşiveremeyebileceğimizin (35)
* Harf tekrarı içermeyen en uzun ekli kelime: hüpletiyormuşsanız ve hödükleşmiyorsanız (18)
* Harf tekrarı içermeyen en uzun eksiz kelime: konseptüalizm (13)
* Sadece bir harfi farklı olan en uzun eksiz kelime çifti: mahrumiyet, mahkumiyet (10)
* Alfabemizin ilk 14 harfi ile yazılan en uzun kelime: affedicideki (12)
* Alfabemizin son 14 harfi ile yazılan en uzun kelime: tutuşturtuşumuzunmuş (20)
* En uzun kısaltma: İYSSKSİİD (9)2*
* En çok anlamı olan kelime: çıkmak (TDK'da 58 anlamı sayılmış)
* Farklı köklere sahip olup en çok anlamı olan kelime: karın (4) 6*
* En çok anlamdaş: tuvalet, ayakyolu, memişhane, apteshane, kenef, hela, yüz numara, kademhane (8)
Bir harfi en çok içeren kelimeler:
*alafrangalaştıramayacaklardansalar (13)
* beybabalaşabilen (4)
* seccadecileşecekmişsinizcesine (5)
* çiçekçiymişçesine (4)
* didindirdiklerimizdendir (6)
* gelenekselleştiriveremeyebileceklerdenseler (15)
* şeffaf (3)
* gepgergin (3)
* dağdağasızlığa (3)
* hahhah (4)
* sıkıntısızlaştırıcılığınızın (11)
* kişiliksizleştiricileştiriverebileceklerimizdenmişsinizcesine (16)
* jeoloji (2)
* kikirikleşecektik (5)
* tellallaşılabilmeli (7)
* mükemmelleşemememmiş (7)
* anneanneninkininsin (9)
* otokontrolsüzleşiyor (5)
* mösyö (2)
* polipropilenleşip (4)
* muharrirleştirivermişlerdir (7)
* hassasiyetsizleşseymişsin (6)
* şişikleşmişmiş (5)
* tattırttıktan (6)
* unutturuculuğumuzunmuş (10)
* düşündürttürücülüğümüzünmüş (11)
* verevleşivermek (3)
* yayımlayamayayım (5)
* lezzetsizleşemezseniz (5)
Harf sayıları:
* 2 harften oluşan en uzun kelime: ememememe (9)
* 3 harften oluşan en uzun kelime: yamayamamaya, yamayamamama (12)
* 4 harften oluşan en uzun kelime: mayalayamamamla (15)
* 5 harften oluşan en uzun kelime: mayalayamamalıyım (17)
* İçindeki her harf birden fazla geçen en uzun kelime: serserileşememişlerse (21)
* İçindeki her harf tam ikişer kez geçen en uzun kelime: kükürtatarının (14)3*
* İçindeki bütün harfler ya bir ya da iki kez geçen en uzun kelime: törpüleyemiyormuşsanız (22)
* İçinde en çok sayıda farklı harf bulunduran kelime: gölcükleştiriyormuşsanız (20)
Sesliler ve sessizler
* Sesli / sessiz oranı en yüksek kelime: aile, iade (3/1)
* Sessiz / sesli oranı en yüksek kelime: sfenks, sprint (5/1)
* Ardarda en çok sesli: suiistimal (3)
* Ardarda en çok sessiz: angström (5)
* Bir seslinin bir kelimede en çok kullanımı (başka sesli yok): badanalayamayacaklardansalar (12)
* Bir sessizin bir kelimede en çok kullanımı (başka sessiz yok): anneannenin (6)
Sadece birer harfleri farklı olan ve aynı eki taşımayan en çok kelime:
* 3 harfli: kaç, kah, kak, kal, kam, kan, kap, kar, kas, kaş, kat, kav, kay, kaz (14)
* 4 harfli: kaba, kaça, kafa, kaka, kala, kama, kana, kapa, kara, kasa, kaya, kaza (12)
* 5 harfli: kabak, kaçak, kalak, kapak, kavak, kayak, kazak (7)
* 6 harfli: telkin, temkin, tepkin, terkin, teskin (5)
* 7 harfli: saramaz, taramaz, yaramaz (3)
En çok anagram:
* 3 harf: aks, ask, kas, sak (4)
* 4 harf: aksı, asık, askı, ıska, kası, kısa, sakı, sıka (8)
* 5 harf: çakır, çarık, çarkı, çıkar, çıkra, çırak, kaçır, kıraç, arkçı, ırkça (10)
* 6 harf: aramak, arkama, kamara, karama, makara (5)
Harf sırası:
* Harfleri sıralı olan en uzun kelime: dekorsuz (8)7*
* En çok sessiz harfi sıralı olan kelime: bıçaklamanız (7)
* Harfleri ters sıralı olan en uzun kelime: Soğdca (6)
* En çok sessiz harfi ters sıralı olan kelime: yatırmak (5)
* Harfleri sıralı olan en uzun cümle: Aç değil mortuz. (13)
* Harfleri ters sıralı olan en uzun cümle: Vur, on mıh feda! (12)
Atasözleri ve deyimler:
* En uzun atasözü: Erken kalkan yol alır, erken evlenen döl alır. (8 kelime)
* En kısa atasözü: Aç ayı oynamaz. (12 harf)
* En uzun sıfat-deyim: iç güveysinden hallice (3 kelime)
* En uzun fiil-deyim: Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak (6 kelime)
* En uzun söz-deyim: Geline oyna demişler, yerim dar demiş; yer göstermişler, yenim dar demiş. (11 kelime)
Özel isimler:
* En uzun ad: Abdulmuttalip (13)
* En uzun soyad: Kocakethüdaoğullarından (23) (Mehmet ..., Balıkesir telefon rehberinden)
* En çok ad: Hasan Hüseyin Kerem Uğur Arda (4)
* En sık rastlanan ad soyad: Mehmet Yılmaz 4*
* En sık rastlanan aynı ad soyad: Yılmaz Yılmaz 4*
* En uzun il adı: Afyonkarahisar (14)
* En uzun ilçe adı: Şereflikoçhisar (15)
* En uzun cadde, sokak adı: Bestekar Suphi Ziya Özbekkan Sokak (25)5*
Diğer dillerde de anlamı olan en uzun sözcükler:
* Almanca: kalender (8) (Almanca'da "takvim")
* İngilizce: orangutan (9) (iki dilde de aynı anlamda)
--------------------------------------------------------------------------------
Notlar:
1*. Kötü amaçların güdüldüğü bir öğretmen okulundayız. Yetiştirilen öğretmenlere öğrencileri nasıl muvaffakiyetsizleştirecekleri öğretiliyor. Yani öğretmenler birer muvaffakiyetsizleştirici olarak yetiştiriliyorlar. Fakat öğretmenlerden biri muvaffakiyetsizleştirici olmayı, yani muvaffakiyetsizleştiricileştirilmeyi reddediyor, bu konuda ileri geri konuşuyor. Bütün öğretmenleri kolayca muvaffakiyetsizleştiricileştiriverebileceğini düşünen okul müdürü bu duruma sinirleniyor, ve söz konusu öğretmeni makamına çağırıp ona diyor ki: "Muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesine laflar ediyormuşsunuz ha? ..."
2*. İş Yerinde Sağlık, Sağlık Korunması ve Sigorta İle İlgili Danışma (Komitesi). Kaynak: Kısa Adlar ve Kısaltmalar Sözlüğü - A.Aysan, S.Tuncay, İ.Gönülal
3*. kükürtatar: kükürtlü buhar çıkaran ve üzerinde kükürt biriken alan (T.D.K. Sözlüğü)
4*. ÖSYM'nin veritabanı'nda eskiden yaptığım arama sonucu bu adların açık en sık rastlanan adlar olduğunu görmüştüm. Şu anda ÖSYM sanırım tam kişi sayılarını vermiyor.
5*. Beylerbeyi - Yalı Boyu'nda.
6*. Dört anlamı: kar kelimesinin 1.tekil şahıs iyelik hali, karmak fiilinin 2. çoğul şahıs emir hali, karı kelimesinin 2. tekil şahıs iyelik hali, karın kelimesi.
7*. Bu rekor, TZV Oyun 99 Yarı Final sınavında soru olarak çıktı.